صنعت اکوتوریسم، تجارت پایدار

توسعه صنعت اکوتوریسم  :
بانه یکی از شهرهای جنگلی استان کردستان است . ساختار اقتصادی مناطق روستایی غالبا دامداری و کشاورزی است. اما شهر بانه در طی دهه اخیر به یک منطقه تجاری تبدیل شده است. از طرفی غالب مناطق روستایی با توجه به مناظر زیبا و جذاب در طی فصول مختلف سال می تواند به عنوان یک منطقه گردشگری قلمداد گردد. لذا با همت  مردم و همکاری  مسئولین می توانند با ایجاد تاسسیات جذاب و قابل توجه بین ارتفاعات آربابا به زنجیره  تا بابوس ، یا مناطق مشابه  مانند تله کابین و ایجاد استراحتگاههای فراوان در مناطق کوهستانی جهت تمدد اعصاب آنانی که دود و ترافیک فراوان شهری ، زندگی را بر آنان سخت کرده و در گذشته ناچار بودند به مناطق جذاب و دیدنی خارج از کشور ، مسافرت نمایند ، این بار می توانند به مناطق زیبای ایران زمین همچون بانه چشم بدوزند. زیرا طبیعت خدادی امکانات اولیه را به این شهر زیبا با مردمان پاکش هدیه کرده است. کافی است کمی چشمان تیز بین خود را باز نمایند و مناطق مناسب را  شناسایی و زمینه برای استقرارتفرجگاههای شایسته را به گشایند.

 
 مسلما بخش خصوصی می تواند با همت و تلاشی مناسب این شهر را که در یک بن بست تاریخی قرار گرفته بود ، به یک ناحیه جذاب برای گردشگران مبدل نمایند. همانطوریکه توانست  یک  رونق اقتصادی را در این منطقه فقیر باز نمایند.

 

توجه : تصاویر این مطلب متعلق به آقایان "رضا سوری"، "هیمن ابراهیمی"  و  "خانم محمودی" می باشد و کلیه حقوق آن برای صاحبان آثار محفوظ می باشد.

تعریف اکوتوریسم :
بازدید و تماشا از مناطق بکر و دست نخورده مانند روستاها ، رودخانه ها ، ارتفاعات جنگلی و مرتعی ، صنایع دستی ، هوای پاک ونسیم پر نوازش و آرامبخش آن ، ....  در مناطق مختلف را امروزه طبیعت گردی یا اکوتوریسم می نامند.

اهمیت اکوتوریسم :
تا سال2010 حدود یک میلیارد نفر در سطح جهان به گردشگری می پرداختند پیش بینی  تا سال 2020 به 1/6 میلیارد نفر خواهد رسید. به عبارت دیگر در 8 سال آینده تعداد گردشگران سه برابر می گردد. چرا ما نتوانیم سهم خود را از این سفره رنگین فراهم نماییم؟
صنعت توریسم بزرگترین محل اشتغال برای  ساکنان هر منطقه  می باشد.به طور کلی رشد این قسمت بین ۱۰تا ۳۰ درصد خواهد بود. حتی بر اساس برخی برآوردها، حتی از۵۰  درصد کل سفرهایی که در جهان انجام می شود نیز فراتر خواهد رفت. امروزه  دیگر تنها چاه های نفت ثروتهای خدادادی نیستند بلکه وجود مناطق دیدنی و جاذبه های توریستی است که می تواند اقتصادی شکوفا را پدید آورند.
 توسعه و گسترش اکوتوریسم بر اساس موازین علمی و استانداردهای جهانی نه تنها میتواند بهبود کیفیت منابع طبیعی موجود و جلوگیری از نابودی آن را به همراه داشته باشد، بلکه بر توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی و بومی که بخش جدایی ناپذیر از عرصه های منابع طبیعی را تشکیل میدهند نیز بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
         
همانگونه که در حال حاضر بانه  پذیرای مردم از نقاط مختلف ایـران به منظور خرید کالاهای تجاری  میباشد، می توانـد با مدیریت مناسب تر، سهم بیشـتری از درآمـدزایی اکوتوریسم را برای شهر بانه و ساکنان روستاها را فراهم نماید.

جاذبه های گردشگری بانه:   

روستای مجسه در 5 کیلومتری شمال شرقی شهر بانه ، این روستا به دلیل قرار گرفتن در قسمت جنوبی سد بانه دارای دریاچه زیبا و نیلگون با طبیعت سرسبز و جنگلهای نسبتا انبوهی است اما شهرت اصلی این روستا بیشتر به دلیل وجود استخر پرورش ماهی قزل آلا، و کباب ماهی تازه آن است.

پارک  های جنگلی دوکانان و پیر مراد  در دامنه کوههای آرببا و جنیره قرار دارند.   دامنه آرببا، مشرف به شهر بانه ، دارای چشم انداز بسیار زیبایی است. بطوریکه با نگاهی به پایین شهر بانه همچون نگینی بر تارک دشتی که دور تا دور آنرا جنگل پوشانده دیده می شود.  در این چند سال مسئولین شهر سعی کرده اند تا این پارک ها را به جاذبه های گردشگری تبدیل کنند و با استفاده از موقعیت طبیعی آنها به جذب مسافر و گردشگر بپردازند.

دشت سورین این منطقه که در مسیر جاده بانه - مریوان قرار دارد به واسطه جنگل های انبوه آن و پوشش گیاهی  متنوع آن به یکی از تفرجگاههای مردم بانه تبدیل شده است.

روستای نجنه از توابع بخش نمشیردر 38 کیلومتری  شمالغربی بانه قرار دارد.این روستا یکی از مناطق دیدنی و بکر بانه است  دارای منظره های بسیار زیبایی در فصل بهار و تابستان است و در چند سال اخیر به یکی از روستا های هدف گردشگری تبدیل شده است.به ویژه  به خاطر  چشمه سار های پر آب بسیاری که در این منطقه جاری هستند.

روستای نژو در شمال غرب شهرستان بانه،واقع در بخش مرکزی و فاصله 12 کیلومتری شهرستان قرار گرفته است.آثار تاریخی  به جا مانده از این شهر قدیمی به نام شاره کون (شهر کهنه ) که درحال حاضر آثاری از  کوزه های برزگ و کوچک گلی از آن  باقی مانده است ، می تواند با بازبینی مجدد باستانشاسان رونق دوباره ای به آن داد. هرچند  در طول زمان به دلیل کشت و زرعهای فراوان بخشی از این آثار نابود شده است. اما می تواند همچون شهر سوخته در زابل( استان سیستان و بلوچستان ) مورد کاوش قرار گیرد.

روستای شوی در7 کیلومتری شمالغرب بانه واقع است.شوی یکی از قدیمی ترین و پرجمعیت ترین روستا های بانه است.شوی در داخل دشتی واقع شده است که با نام دشت شوی خوانده می شود این دشت بزرگترین دشت بانه است و نزدیک به 2000 هکتار مساحت دارد.روستای شوی یکی از پر آب ترین روستاهای بانه است. سایر مناطق دیدنی می توان بانه می توان به:

ارتفاعات آربابا ،  بابوس ، گردنه خان ، جاده جنگلی سردشت ، کوه نهینی بین سیران بند و روستای عباس آباد .....غار جنیره ، غار شوی....اشاره کرد.

وجود کوهستانهای مرتفع ،  دره ها و رودخانه ها ،  غارهای شگفت‌انگیز،  .. که هریک به نوعی زیبایی‌های طبیعی منحصر به فردی را به نمایش  می گذارند وقتی  در کنار هم بگذاریم  پازل این بهشت زیبا ی خداوندی اما فراموش شده  در بانه دیدنی تر می گردد. . ( برای کسب اطلاعات بیشتر به تفرجگاهها و مناطق دیدنی بانه  مراجعه گردد)

 هنر ما باید این باشد چگونه این آثار بی بدیع را به هموطنان و حتی گردشگران خارجی بازگو کرد و از خوان یغمای  بی دریغش زمینه کسب  و کاری جدید با نام و عنوانی جهانی (طبیعت گردی ،گردشگری .....) بر رونق اقتصادی شهرمان بیفزاییم.

زیر ساخت های لازم برای صنعت گردشگری:
جاده های قابل دسترس ، هتلهای مناسب و دلچسب در نقاط دیدنی ،سالنهای غذاخوری آبرومند و مدرن ،  ایجاد سر پناه های مناسب برای اقامت های روزانه وکوتاه مدت  ، سرویس های بهداشتی، محوطه سازی، انتقال آب و برق ، جمع آوری زباله ها.، آماده کردن غارهای جنیره و شوی به منظور غارنوردی.. از همه مهمتر ایجاد امنیت برای گردشگران ........ کاری که مسئولین باید در تلاش برای تاسیسات آن اقدام نمایند.

برنامه ریزی و تبلیغات لازم برای جذب گردشگران:
اصلی‌ترین فعالیت اکوتوریسم بر پایه طبیعت زنده  ،  مناظر بکر و زیبا ی طبیعت ، کوه نوردی ، دامنه نوردی،  غارنوردی، مردم‌شناسی، طبیعت درمانی، صید و شکار... که در آن  بر حفظ محیط زیست و رفاه مردم محلی تأکید می گردد.
 اکوتوریسم و کوهپیمایی ورزشی است نشاط‌انگیز، سالم و انسان‌ساز که از ادوار بسیار قدیم، مورد توجه نیاکان ما بوده و ریشه در تاریخ دارد. عشق به ماجراجویی و رویت آثار بدیع طبیعت زنده همواره انسان را وادار به سیر در طبیعت و بازدید از جاذبه‌های حیرت انگیز می‌ نماید.
کاربرد واژه‌هایی همچون  گردشگری... در اواخر دهه ۱۹۸۰ ذکر شده است. اما در تمام متون Ceballos-Lascurain به عنوان نخستین کسی نامبرده شده است ، که این واژه را به کار برده‌است. برابر تعریف او، بوم گردشگری مسافرتی است که به منظور مطالعه، تحسین، ستایش و کسب لذت از سیمای طبیعی و مشاهده گیاهان و جانوران و آشنایی با ویژگی‌های فرهنگی جوامع محلی در گذشته و حال صورت می‌گیرد.

 

طبق برآورد های  سازمان های جهانی ، رشد گردشگری در دهه حاضر ۱۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود. در شرایط فعلی ، شمار طبیعت‌گردان ۷ درصد کل مسافران جهان است که پیش‌بینی می‌شود در دهه آینده به ۲۰ درصد برسد. بنابراین اکوتوریسم از آینده‌ای پررونق و درخشان برخوردار است .
چه بهتر که با توجه به جاذبه های توریستی بانه ، حضور دست فروشان در  دکه های طول جاده زیبای  سقز به بانه و به ویژه گردنه خان با پوشش مرتعی در شیب شمالی و جنگل در جهت جنوبی نشان از استعداد بیشمار این شهر را با توجه به بازدید کنندگان فراوان در طول سال مبدل می سازد. اما تلاش در جهت رونق بخشیدن به اینگونه مناطق باید در اولویت قرار گیرد. اینگونه مناطق تا دلت بخواهد فراوان است. اما باید شناسایی و با برنامه ریزی مناسب به توان ، زمینه ساز یک سبک جدید برای کسب درآمد ساکنان شهرستان بانه و حتی کسانی که هر روزه برای امرار معاش راهی این شهر می شوند ، باشد.
همانطوریکه تا دهه قبل کمتر کسی تصور می کرد بانه به یک شهر تجاری با بازدید کنندگانی از سراسر ایران مبدل گردد. می توان با برنامه ریزی مناسب توان گردشگری آنرا چند برابر افزایش داد.  

 

بنابراین  با یک برنامه ریزی منسجم و تبلیغات به شیوه های ممکن  می توان صنعت اکوتوریسم را  هم به این شهر زیبا و جذاب اضافه کرد. ساده ترین راه پخش تراکت و بروشورهای رنگی از جاذبه های بانه در مبادی ورودی و خروجی است ، تا به جای مسافرتهای کوتاه  مدت و خسته کننده با جلوه های دیدنی شهر آشنا گردند و مدت زمان طولانی تر اقامت نمایند. وجود غذاهای محلی مانند آش دوغ (دو خه وا ، دوینه ، ترخینه .....کلانه و غیره از مواردی هستند که می توانند با روشی بهداشتی آنرا به مسافران هدیه کرد. کاری که مدت ها است در جاده کرج به چالوس ، اردبیل و دهها منطقه دیگر جا افتاده است.
بدانید که با توجه به افزایش جمعیت انسانی که در  هر سی سال تقریبا دو برابر می گردد،  عرصه های موجود ، جنگلها ، مراتع و اراضی کشاورزی تاب تحمل این همه بهره بردای های فراوان به روش سنتی را ندارند و دیر یا زود آثار و پیامدهای ناشی از آنرا می توان در چهره ویران شده بعضی مناطق جنگلی و مرتعی این شهرستان را به خوبی دید. اما با تغییر دادن تاکتیکهای  به روز ما هم باید به توانیم این شیوه های نو را پذیرا باشیم . تا فرزندان دلبندمان راهی کوره خانه ها و کارهای پست مناطق دیگر ، که در غالب اوقات پیامدهای اجتماعی فراوانی را برای طبقات فقیر و بیسواد فراهم نموده و مسلما بیشتر خواهد شد ، شاهد نباشیم .